Is het intussen een gestorven initiatief? Het lijkt er
op. Jammer genoeg, want iedere aanzet tot tegenstand en verzet is welkom. Het
is nu tijd om te kijken waarom het zo is gelopen, want wat er in Amsterdam
gebeurde was ook elders het slotstuk. Het idee van Occupy sprak veel mensen
aan. Bijna iedereen is de graaicultuur van de bovenlaag zat. Het moest maar
eens afgelopen zijn met de bonussen en de megasalarissen. Occupy had dus genoeg
open doelen om te kunnen scoren.
Maar er was al vanaf het begin een probleem. Occupy wist
perfect waar het tegen was, maar waar men eigenlijk voor was kwam niet uit de
verf. Een andere maatschappij, ja, en minder gegraai. Dat was veel te abstract.
Daar kwam bij dat Occupy overal een ander gezicht had. In Engeland, waar ook
gebouwen bezet waren, deed men veel aan persoonlijke hulpverlening. In
Nederland ging het er vooral om dat de tentenkampen in stand bleven. Dat gaf
maandenlang gesteggel met de verschillende gemeenten. Dat kostte veel tijd en
energie.
Er bleef wat tijd over voor ludieke acties, maar veel
gebeurde er niet. Het oefende ook geen aantrekkingskracht uit op de rest van de
bevolking. Het moest dus allemaal op een zeker moment vastlopen. Een actie,
zoals Occupy, moet zich steeds verder uitbouwen, steeds groeien. Er moet
dynamiek inzitten. Steeds meer en andere mensen moeten zich aangesproken
voelen. Daar kwam bijna niets van terecht. Er waren geen echte leiders met
visie en ook geen echte strategie. Eigenlijk presenteerde men ook geen echt
alternatief voor het heersende kapitalisme. Over een socialistische
maatschappij, het enige alternatief voor het kapitalisme, werd al helemaal niet
gesproken.
Van echt mobiliseren voor een alternatief was dan ook
nauwelijks sprake. Wat had anders gemoeten? Het is een feit dat Occupy een
eenheidsinitiatief was, en geen politieke partij. Van een sluitende
ideologische lijn kan dan meestal geen sprake zijn. Maar er hadden wel duidelijk
uitgangspunten en een visie moeten zijn. Verder was er noodzaak aan een
duidelijk mobilisatiepunt. De tentenkampen waren dit niet. Het is goed om een
basis te hebben, maar door de opzet trok het meer daklozen en verslaafden aan
dan mensen die een andere wereld willen. Natuurlijk moeten deze groepen
geholpen worden, maar dit was niet de plaats. Een goed mobilisatiepunt was
geweest; een wekelijkse demonstratie op een vaste plek en een vaste tijd.
Je probeert dan iedere week
mensen naar die demo te krijgen. Een kleine groep gaat dan langzaam groeien tot
een massa als je tot de verbeelding van de mensen spreekt. Als dit lukt, wordt
de demo iedere week wat groter en meer spectaculair. De bevolking gaat dit
herkennen en als het goed georganiseerd is gaat dit een eigen leven leiden. Als
dit punt wordt bereikt, en met de huidige onvrede moet dit toch kunnen, gaan de
autoriteiten zich zorgen maken, en beginnen zij met tegenmaatregelen. Dat gaat
nog meer mensen aantrekken en dan is er sprake van het sneeuwbaleffect.
Natuurlijk is dit alles niet makkelijk en gaat het ook niet vanzelf. Maar je
gaat dan wel een kans maken om daadwerkelijk iets te veranderen, en daar gaat
het immers om.
Pessimisten zullen zeggen
dat het wijdere publiek voor zoiets niet warm te krijgen is. Dat klopt niet,
het gaat er maar om wat mensen voor ogen krijgen. Een klein voorbeeld; tijdens
de antikapitalistische 1 mei demo in Amsterdam dit jaar werden de demonstranten
op een zeker moment ingesloten door de ME. Omstanders begrepen niet goed wat er
aan de hand was en waren de demonstranten niet bepaald goed gezind. Tot een
demonstrant op een tramhokje ging liggen om het politiegeweld te filmen. Een ME’er
te paard probeerde hem daar af te trekken. De zelfde omstanders zagen dit en
hun stemming veranderde binnen een seconde. “Stelletje dictators, laat die man
met rust,” werd er geroepen. Ook aan deze kant van de lijn werd het onrustig.
Dit geeft aan dat er potentie is. Je moet hem alleen op de juiste wijze
aanspreken.
Om tot werkelijke
veranderingen te komen heb je een ideologie nodig, die handvaten biedt voor de
verschillende morgelijkheden en problemen, en die er ook voor zorgt dat de
actievoerders het kunnen uithouden. Occupy heeft teveel aan het toeval
overgelaten. In feite was de beweging toch een beetje het kind van de huidige
maatschappij, de waan van de dag regeerde. Het gaat er juist om daar niet in
mee te gaan. Er moet een eigen agenda zijn waar je kosten wat kost aan vast
houdt. Tegen alles in. Waar nodig ook tegen de wet. Het zijn immers niet onze
wetten, maar de wetten van het systeem die er op zijn gericht om ons te
onderdrukken. En precies dat systeem, inclusief deze wetten, willen we omverwerpen.
Het initiatief van Occupy lijkt nu voorbij. Maar er
zullen andere bewegingen en verzetshaarden komen, deels gebaseerd op Occupy.
Dan is het belangrijk om de lessen te leren. Het potentieel voor verzet en
actie is er. Het gaat alleen om de juiste vormen en de juiste visie, en geduld
om het verzet te laten groeien. Initiatieven als Occupy zijn etappes in wat nog
een lange hobbelige rit gaat worden. Een rit die ons uiteindelijk naar een socialistische
maatschappij gaat brengen. En in het bereiken van dit doel kunnen we allemaal
een rol spelen. Hoe groot of klein dan ook. 
Geen opmerkingen:
Een reactie posten