Door de problemen in andere delen van
de wereld is de situatie in het Midden Oosten een beetje ondergesneeuwd
geraakt. Dat is jammer want er voltrekken zich daar ontwikkelingen die de regio
binnenkort voor goed kunnen veranderen. Tenminste, als alle betrokkenen
eindelijk de moed hebben om de Amerikanen buiten het proces te zetten en met
eigen oplossingen te komen. De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken,
John Kerry, is al maanden bezig om de zogenaamde vredesbesprekingen tussen
Israel en de Palestijnen weer op gang te brengen. Hij pendelt heen en weer
tussen de partijen en komt steeds vaker met dreigementen van kommer en kwel als
de partijen niet instemmen met de zaken die hij naar voren brengt.
Op het eerste gezicht zou je
natuurlijk zeggen dat de activiteiten van Kerry lovenswaardig zijn, want het
conflict in het Midden Oosten heeft al onnoemelijk veel levens geëist, en wordt
over het algemeen gezien als een bedreiging voor de wereldvrede. Maar zoals
gebruikelijk is Kerry natuurlijk niet belangeloos bezig. In alles wat hij doet
in de onderhandelingen, speelt vooral het Amerikaanse belang de hoofdrol. De
Amerikanen willen in feite niets liever dan zich uit het Midden Oosten
terugtrekken, maar dan moeten ze wel weten dat ze een situatie hebben
achtergelaten dit ze nog steeds van een afstand kunnen controleren. Washington
zal altijd een vinger in de pap willen houden en natuurlijk ziet men ook de
groeiende kracht van Rusland. Rusland heeft al eerder laten zien dat er weer interesse
in het Midden Oosten is. Hierdoor komen de Amerikanen er steeds meer achter dat
het moeilijk is om van twee walletjes te eten.
Zowel de Palestijnen als ook Israel
hebben zich tot nu toe niet laten verleiden door de ouvertures van Kerry. Er is
nog steeds een mogelijkheid dat hij zijn plannen kan doorzetten, maar die
mogelijkheid neemt wel steeds verder af. In plaats van de twee partijen tot
elkaar te brengen lijkt het er steeds meer op dat Kerry met dreigementen en
steken onder water de hele situatie probeert te vergiftigen. Misschien dat hij
als plan B de tactiek van de verschroeide aarde heeft. De Amerikanen zijn
immers overal toe in staat. Als Kerry de boel echt laat ontploffen omdat het in
Amerikaans belang is zal het Midden Oosten rood kleuren. Dat rood zal geen
tomatenketchup zijn, maar het bloed van de verschillende volkeren in de regio.
Het wordt hoogtijd dat de partijen in het Midden Oosten conflict zich dat
realiseren. Kerry schrikt er nu al niet voor terug om Israel, wat toch een
bondgenoot is, met boycots en andere zaken te bedreigen. Dat geeft aan dat hij
tot alles in staat is. Daar komt nog bij dat de klok tikt.
Beiden partijen, zowel Israel als de
Palestijnen, moeten zich realiseren dat alleen zij zelf voor een oplossing
kunnen zorgen. Dit zal alleen mogelijk zijn als het Amerikaanse imperialisme
met zijn vele belangen, buiten spel wordt gezet. De volgende vraag is dan hoe
zo’n oplossing er uit zou moeten zien. Er is immers al zo veel gebeurd, en
steeds zonder succes. Toch zou het best wel eens zo kunnen zijn dat het proces
tot nu toe steeds is mislukt omdat de Amerikanen buiten beeld zand in de
machine gooien. Het doel hiervan is waarschijnlijk dat Amerika Israel aan zich
wil blijven binden. Dat is alleen mogelijk als Israel geen andere bondgenoten
heeft. Maar ook dit is aan het veranderen. Rusland heeft de laatste tijd een
steeds nauwere relatie met Israel aangeknoopt en ook Saudi Arabie doet nu zaken
met Israel zonder tussenkomst van de Amerikanen. Er is dus een tendens die op
een andere koers wijst en het zou nog best eens zo kunnen zijn dat Israel
binnenkort Amerika, inclusief Kerry, helemaal niet meer nodig heeft. Precies
dan komt er ruimte voor echte oplossingen.
Op zich staat al zo’n beetje vast hoe
een oplossing er uit moet zien. Het gaat er nu alleen om dat de elementen die
er voor nodig zijn zo snel mogelijk in stelling worden gebracht. De Palestijnen
zijn hier al een beetje mee begonnen. Abbas heeft voor de Palestijnen
lidmaatschap aangevraagd van een aantal verdragen en instellingen die inhouden
dat dit de eerste stappen zijn richting de oprichting van een Palestijnse
staat. Dit is gebeurd naar aanleiding van het vast zitten van het vredesproces,
en het ontbreken van een perspectief op een doorbraak. Israel kan nu zelf ook
stappen ondernemen, en het zou goed zijn als de Israëlische regering de plannen
van voormalig premier Sharon zou uitvoeren. Dit betekend het ontruimen van de
West Bank zoals eerder de Gazastrook werd ontruimd. Er moet dan een oplossing
voor de nederzettingen worden gevonden. Maar ook daar lijkt wat hoop te gloren.
Netanyahu heeft recentelijk gezegd dat sommige nederzettingen in Palestijns
gebied kunnen blijven. De grote blokken zouden dan bij Israel kunnen worden
gevoegd waarbij de Israëlische regering in ruil hiervoor stukken land zou
afstaan aan de nieuwe Palestijnse staat. Gewoon een uitruil dus. Voor de
kleinere problemen die hier verband mee houden is zeker een oplossing te
vinden. Dan is er natuurlijk nog Jeruzalem, maar ook hiervoor zijn opties.
Jeruzalem kan een internationale stad worden, of een stad in twee delen. Dat
zal vooral van de bewoners afhangen. Het belangrijkste is dat er met de
belangen van de verschillende bevolkingsgroepen rekening wordt gehouden. Deze
dingen zijn niet onmogelijk en kunnen door beide partijen worden uitgevoerd
zonder inmenging van buiten af. Er is zelfs geen echte overeenkomst voor nodig.
Het belangrijkste is dat er feiten op de grond worden geschapen waar de
internationale gemeenschap, inclusief de Amerikanen, niet omheen kunnen.
Het voordeel van deze dingen regelen
zonder echte overeenkomst is dat een paar obstakels uit de weg kunnen worden
geruimd. De Palestijnen zouden Israel niet hoeven te erkennen als Joodse staat
en Israel hoeft het recht op terugkeer niet te accepteren. Beide punten zijn
onnodig en alleen maar ingebracht om het proces extra moeilijk te maken.
Palestijnen die terugkeer blijven eisen kunnen een financiële regeling krijgen.
Dan blijft er nog de kwestie van
veiligheid. Het is logisch dat Israel geen zin heeft om naast raketten uit Gaza
ook nog eens raketten uit de West Bank te krijgen. De Palestijnen zouden een
veiligheidsgarantie kunnen geven in ruil voor de vrijlating van alle politieke
gevangenen in Israel. Als dit gebeurd zouden er belangrijke knopen zijn
doorgehakt. Het is ook nog mogelijk dat de twee staten een niet-aanvalsverdrag
sluiten, zoals dat tussen staten gebruikelijk is. Het spreekt voor zich dat
niet iedereen blij zou zijn met deze voorstellen. Er zal altijd oppositie zijn,
aan beide kanten. Maar het is wel duidelijk dat zelfs dit gecompliceerde probleem
vrij gemakkelijk kan worden opgelost. Dan moeten er wel snel stappen gezet
worden en dat kunnen alleen de twee partijen zelfstandig doen. Als we nuchter
naar de zaak kijken is het allemaal niet zo moeilijk, als de belangen van
buiten geen rol meer spelen.
Om dit soort dingen door te drijven is moed nodig en heel veel wilskracht. Als Abbas vasthoudt aan de route die hij nu heeft ingeslagen en Netanyahu kruipt voor een poosje in de huid van Sharon kan dit alles binnen heel kort werkelijkheid worden. Het alternatief is een door Amerika geregisseerde chaos, en daar zit niemand in de regio op te wachten. De wereld is aan het veranderen en dat biedt veel nieuwe kansen. Laten we hopen we hopen dat Israel en de Palestijnen hier goed gebruik van maken. Maar zo als gezegd; ze moeten het zelf doen. Ook in deze kwestie geldt dat eigen kracht de enige uitweg is.
