donderdag 1 november 2012

Keert Amerika het Midden Oosten de rug toe?

Er zijn conflicten in de wereld die nooit opgelost lijken te worden. Neem bijvoorbeeld het conflict tussen Israel en de Palestijnen en de Koerdische kwestie. Beiden zijn langlopende brandhaarden die door het kapitalisme niet worden opgelost, maar wel als militair testgebied gebruikt. Vooral in het conflict tussen Israel en de Palestijnen kunnen we spreken van verdrukkende Amerikaanse inmenging. Toch lijkt hier de laatste jaren wat verandering in te komen. Niet dat een oplossing dichterbij is, maar er is een andere Amerikaanse handelswijze zichtbaar die de moeite waard is om bij stil te staan. Voor links is dit belangrijk omdat het conflict in het Midden Oosten een verscheurende werking heeft gehad.

Laten we eerst even terugkijken. Het is een vaststaand feit dat het Joodse volk een enorme invloed heeft gehad op de linkse beweging. Dit geldt zowel voor het Marxisme-Leninisme als ook de sociaal democratie. De meeste leiders en ideologen van beide stromingen hadden een Joodse achtergrond en dat heeft ook een grote invloed gehad op de ideologie op zich. Daar komt nog bij dat er in Oost en Midden Europa een grote Joodse socialistische beweging was die Der Bund heette. Deze organisatie had een massa aanhang onder het Joodse proletariaat. Toen in 1948 Israel ontstond werden deze invloeden meegenomen naar het beloofde land en jarenlang kende Israel een socialistisch systeem, waarvan de Kibboetsbeweging de meeste bekende uitdrukking was, maar zeker niet de enige. De pioniers die het land groot maakten hadden voor een groot deel een socialistische achtergrond en geloofde in gemeenschappelijk bezit.
Pas veel later, met het ontstaan van de rechtse Likud, maakte Israel een ruk naar rechts. Toch zijn er nog veel sporen van het linkse verleden terug te vinden en ook de sterke vakbondstraditie is gebleven. Ook bestaat de Kibboetsbeweging nog steeds. De ruk naar rechts werd door twee zaken beïnvloed. Ten eerste werd Israel in het Midden Oosten alleen gesteund door Amerika, en als prijs hiervoor moest Israel optreden als een soort vooruitgeschoven post van het Westen. Ten tweede maakte het conflict met de Palestijnen dat de bevolking van Israel haar toevlucht zocht bij rechtse partijen, die zoals gebruikelijk meer veiligheid beloofden. Een belofte die nooit is waar gemaakt. Op zich is het conflict niet zo moeilijk op te lossen. De twee staten oplossing waarbij de grenzen die van 1967 zijn is eigenlijk een uitgewerkt plan dat zo kan worden toegepast. Toch blijven er aan beide kanten krachten die een oplossing in de weg staan. Omdat we nu vooral naar de Israëlische kant kijken, laten we de problemen in het Palestijnse kamp even buiten schot.

Het conflict heeft Israel veel schade opgeleverd. De prijs voor de Amerikaanse steun is veel te hoog en intussen is het land binnen de internationale gemeenschap steeds meer geïsoleerd geraakt. Voor de Israëlische bevolking is de maat meer dan vol. De harde rechtse lijn van de huidige Likud regering heeft een enorme protestbeweging tot gevolg gehad. De activisten willen meer gerechtigheid en een einde aan de rechtse bezuinigingen. Steeds meer stemmen duiken op die Israel terug willen brengen naar het oude socialistische verleden. Deze beweging gaat in golven, maar het heeft wel veel veranderingen teweeg gebracht. De regering moest een aantal maatregelen terugdraaien en meer rechtvaardige voorstellen op tafel leggen. Maar de strijd is nog lang niet gestreden. Daar komt nog bij dat steeds meer mensen zich beginnen te verzetten tegen de druk van religieuze orthodoxen, die het land hun eigen wil op willen leggen. Het moet duidelijk zijn dat er in Israel een grote strijd aan de gang is die ook voor de linkse beweging hier van belang is. Deze strijd wordt niet gezien omdat de meeste linkse partijen en organisaties niet verder kijken dan de Palestijnen.
Dat is een foute benadering omdat een ander Israel ook een doorbraak kan forceren in het conflict. Nu al is het zo dat de overgrote meerderheid van de bevolking een twee staten oplossing wil. Het zijn de rechtse leiders die dit in de weg staan. Ook is 65% van de bevolking tegen een aanval op Iran. Dit ondanks dat iedereen op de hoogte is van de potentiële dreiging van een Iraanse atoombom. Het moet dus duidelijk zijn dat er in Israel veel te winnen is voor links en dat de huidige afwijzende houding alleen maar averechts werkt. Lenin heeft er altijd opgehamerd dat we niet moeten isoleren of uitsluiten, maar juist zoeken naar bondgenoten die we kunnen winnen voor onze ideologie. Dat betekend niet dat we geen kritiek mogen hebben of overal zo maar achteraan lopen. We moeten altijd onze eigen standpunten naar voren blijven schuiven en in iedere situatie een klassenstandpunt innemen.

In het Midden Oosten zijn hier zeker mogelijkheden voor. We hebben in de laatste 4 jaar gezien dat de regering van Obama nauwelijks initiatieven heeft genomen om het conflict op te lossen. Dit is opmerkelijk want bijna iedere VS regering maakte hier een prioriteit van. Natuurlijk blijft Obama Israel steunen, maar van echte initiatieven of doorbraken is geen sprake. Volgens sommige kringen komt dit door dat Amerika op energie gebied zoveel alternatieven heeft ontwikkeld dat het niet langer afhankelijk is van het Midden Oosten. Dit proces zou nog niet compleet zijn, maar het gaat wel in die richting. Als dit op waarheid berust, en daar heeft het de schijn van, is het Midden Oosten, en de zich daar bevindende olie, voor Amerika steeds minder van belang. Helemaal loslaten zullen ze het nooit uit militaire overwegingen, maar het zal een veel mindere prioriteit hebben.
Als de Amerikaanse invloed minder wordt, en Israel weer meer naar links kan schuiven, komt er ruimte vrij voor hele andere vormen van beleid. Dan kunnen er ook ander bondgenotenschappen worden gesloten. We noemden eerder de Koerdische kwestie. Een soort Koerdistan als autonome eenheid begint zich steeds meer af te tekenen. De ontwikkelingen in Irak, Syrië en Turkije wijzen hier op. Als dit doorzet heeft Israel in de Koerden goede bondgenoten en kunnen er dus hele andere coalities in het Midden Oosten ontstaan. Als de 40 miljoen Koerden een eenheid kunnen vormen en een coalitie met een meer links Israel kunnen sluiten zal hier een enorme kracht van uit gaan. Dan staat een oplossing van het conflict met de Palestijnen nog maar weinig in de weg.

Zo’n coalitie heeft twee grote voordelen; het kan de Amerikaanse invloed in het Midden Oosten terugdringen en een dam opwerpen tegen de politieke Islam die, in de vorm van de Moslim Broederschap en nog radicalere stromingen, steeds verder om zich heen grijpt. Net als Israel hebben ook de Koerden ervaringen met aanvallen vanuit de politieke islam, en het zou dus niet moeilijk moeten zijn om elkaar op dit terrein te vinden. Nu al heeft Israel grote problemen met Turkije, de aartsvijand van de Koerden. Begin volgend jaar zijn er verkiezingen in Israel en dit kan het begin zijn van een ruk naar links. De ruimte is er nu, en de bevolking wil duidelijk een andere koers. Het is wel belangrijk dat de sprookjes over gevaar en dreigingen dan worden weggenomen. Hier in kan ook de linkse beweging in de rest van de wereld een rol spelen.
In plaats van Israel steeds aan te vallen zou het belangrijker zijn om bondgenoten te zoeken en gezamenlijk de strijd met rechts aan te binden. Dit voorkomt isolatie en maakt de weg vrij voor echte vooruitgang. We willen allemaal een ander Midden Oosten, maar om dit te bereiken is een positieve en niet een afwijzende houding nodig. Afwijzing speelt alleen rechts en de Amerikanen in de kaart. Precies die fout mogen we niet meer maken. Verder is het ook duidelijk dat het antisemitisme in veel delen van de wereld, inclusief, Europa weer aan het toenemen is. Ook deze vorm van racisme en uitsluiting vraagt om een gezamenlijke aanpak. Het negatieve beeld van Israel dat in veel linkse organisaties aanwezig is mag dit niet in de weg staan.

Lenin heeft altijd gezegd dat politiek bedrijven een kwestie is van bondgenoten zoeken en waar nodig compromissen sluiten. Zolang we binnen de kaders van onze ideologie blijven hebben we absoluut niets te vrezen. Integendeel we kunnen een grote rol spelen in het vormen van een ander Midden Oosten, dit als een stap naar een federatie van socialistische staten. Hierbij moeten we een ding goed voor ogen houden. Het kapitalisme heeft het Midden Oosten alleen maar dood en verderf gebracht, of je nu kijkt vanuit het standpunt van het Israëlische of het Palestijnse volk, de Koerden of de Arabieren. Oorlog, uitbuiting en opgeklopte wapenwedlopen, dat zijn de oplossingen van de imperialisten. Het wordt tijd dat wij, als linkse strijdorganisaties, de uitdaging aangaan en deze in bloed geschreven geschiedenis tot een positief einde brengen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten