Het is stil in de steden en dorpen van
Novorossia, tenminste bijna stil. Voor het eerst sinds de Akkoorden van Minsk
werden getekend in februari, lijkt het er op dat de Kiev fascisten hebben
besloten om hun terreurbeschietingen op de burgerbevolking te stoppen. Waarom
nu en niet meteen in februari? Waarom nog zo veel mensen vermoorden als de
beschietingen uiteindelijk toch stopgezet zouden worden? Op deze vragen zullen
we nu proberen antwoorden te geven. Gelijktijdig zullen we vooruitkijken naar
wat de toekomst te bieden heeft voor de moedige republieken in het oosten.
Dat er deze zomer geen nieuw offensief
is gestart door het Kiev fascistenleger heeft veel analisten verrast. Het zag
er in het voorjaar echt naar uit dat de aanval elk ogenblik van start kon gaan.
Toch gebeurde dit niet, ondanks Amerikaanse drang. In de laatste weken was er
weer hetzelfde beeld. Kiev trok steeds meer troepen samen langs de contactlijn
en bracht ook zware wapens over. Gelijktijdig namen de beschietingen op de
steden weer toe, en probeerden de fascisten om de milities tot gevechten te
dwingen. Waar nodig schoten de milities terug, maar de troepen van Novorossia
probeerde zoveel mogelijk binnen de Akkoorden van Minsk te blijven. Intussen
liep de spanning steeds verder op en kwam er uit Kiev alleen nog maar
oorlogstaal.
Een paar weken geleden, in eind
augustus, vroeg Kiev junta leider Poroschenko een gesprek aan met Merkel en
Hollande in Berlijn. Het is zeker dat hij de twee leiders, die Minsk mede ondertekenden,
van zijn geplande offensief op de hoogte wilde stellen en gelijktijdig om steun
vragen. Porky the Pig beweert immers steeds dat de Oekraïne de frontlinie tegen
Rusland is en dat zijn troepen voor heel Europa vechten. Als de situatie niet zo
tragisch was zou je in lachen uitbarsten. Vol goede moed, en voorzien van zijn
gebruikelijke borrel vertrok Porky naar Berlijn.
Maar daar wachtte hem een onaangename
verrassing. Merkel en Hollande wilden helemaal niets horen van een verdere
oorlog en zeiden dat zij de Akkoorden van Minsk niet zouden loslaten. Poroschenko
werd onder druk gezet om de Akkoorden eindelijk uit te voeren en op te houden
met de beschietingen. Daar had hij natuurlijk niet op gerekend. Het ging zelfs
nog verder, want zowel Merkel als Hollande gaven hun mening niet alleen achter
gesloten deuren, maar ook op de aansluitende persconferentie, hoewel daar niet
over de beschietingen werd gesproken. Die bestaan immers in de westerse
propaganda niet. Terwijl het lot van de Syrische vluchtelingen op ieder Westers
TV scherm voorbij komt, bestaan de slachtoffers van de oorlog in Novorossia
voor het westen niet. Ze worden niet als mensen gezien. Meer weerzinwekkend kan
het eigenlijk niet.
Gelijktijdig gebeurde er nog wat
anders. De republieken van Novorossia riepen Kiev op om vanaf 1 september een
echt bestand in acht te nemen. Dit omdat vanaf die datum de kinderen weer naar
school zouden gaan. Dit initiatief kreeg meteen ondersteuning vanuit Moskou en
sloot eigenlijk naadloos aan bij wat Merkel en Hollande aan de Kiev leiding
hadden opgedragen. Kiev stemde schoorvoetend in en sinds 1 september zwijgen de
meeste wapens. Nog niet allemaal want er zijn fascisteneenheden die het niet
kunnen laten om toch te schieten, maar het is zeker stukken minder geworden.
Dit tot teleurstelling van de Amerikanen die nog steeds uit zijn op een open
oorlog tegen Rusland.
Waarom houden de EU leiders zo vast
aan Minsk terwijl ze eerst Kiev onvoorwaardelijk ondersteunden en normaal
gesproken ook niet tegen Amerikaanse orders in gaan? Een antwoord is niet
moeilijk te vinden. Ten eerste heeft Merkel zelf het initiatief tot Minsk
genomen en het zou voor haar een afgang zijn als er toch weer een oorlog zou
uitbreken. Hierbij gaat ze tegen Washington in omdat ze het risico van een
grote oorlog in Europa niet wil nemen. Verder is ze ook bang dat als Kiev weer
aanvalt een nieuwe nederlaag het gevolg zal zijn. Dat zou de Oekraïne in een
nog diepere crisis storten dan nu al het geval is, en de kans dat er nog meer
invloed voor Rusland zou ontstaan is zeker aanwezig. Dat ziet Merkel al
helemaal niet zitten. Voor haar is Minsk de enige manier om de problemen een
poosje uit te stellen. De NAVO ziet het overigens net zo en steunt nu ook
Minsk.
Voor Poroschenko is dit natuurlijk
geen oplossing. Hij heeft dan wel ingestemd met het 1 september bestand, maar
hij blijft gelijktijdig het leger bij de contactlijn versterken. Dat zelfde
leger wordt langzaam aan ongedurig omdat het geplande offensief nu weer is
uitgesteld. Er komen steeds meer incidenten van desertie voor en er ontstaan
ook geregeld vuurgevechten tussen legereenheden en de fascisten bataljons. Gevechten
die soms uren duren en waarbij aan beiden kanten slachtoffers vallen. Vaak gaat
het hierbij om smokkelroutes en gestolen goederen. Kortom, de criminaliteit
neemt met de dag toe. Een aanval zou dit oplossen, maar die route is voor Kiev
voorlopig geblokkeerd.
Ook in Kiev zelf neemt de onrust toe. Recentelijk
bestormde fascisten het parlement omdat er over een wet werd gesproken die meer
zeggenschap aan de regio’s beweerde te geven. Dit was in feite niet waar, maar
het feit dat er over zoiets werd gesproken was al voldoende voor een veldslag
in de straten rondom het parlement. Er werd zelfs een handgranaat gegooid en er
sneuvelden 3 politieagenten. Het protest ebde uiteindelijk weg, maar het is wel
een waarschuwing aan de leiding in Kiev. Als Poroschenko werkelijk de Akkoorden
van Minsk zou uitvoeren, zoals Merkel wil, zou de vlam helemaal in de pan
slaan, want daarin staat dat Donetsk en Lugansk een speciale status moeten
krijgen. Uitvoeren van deze plannen zou Porky de kop kosten.
Zo zit Kiev aan alle kanten vast.
Aanvallen zou tot een nederlaag leiden en kan dus niet. Maar het leger nog
maanden aan het front houden zonder offensief is een even groot risico. Minsk
uitvoeren wordt door de extremisten niet gepikt, wat betekend dat er geen
enkele uitweg is. Op een zeker moment zal er een explosie volgen die al deze
barrières doorbreekt. Het is alleen nog niet af te zien wanneer dat zal zijn,
of welke vorm het zal aannemen. Een lont in het kruitvat zouden de plaatselijke
verkiezingen kunnen zijn die zowel in Novorossia als de Oekraïne zijn gepland.
Kiev wil de verkiezingen in Novorossia onder haar controle laten uitvoeren,
maar dat staan de republieken niet toe. De uitkomst van dit alles is onzeker.
Intussen kunnen Moskou en de vrije
republieken rustig toe kijken en af en toe waarschuwen dat Kiev zich nog steeds
niet aan de Akkoorden van Minsk houdt. Mocht er een aanval komen, zijn de milities
daar klaar voor en intussen kunnen de republieken verder worden uitgebouwd. En
natuurlijk gaat het schaakspel verder. Zo duiken er steeds geruchten op dat de
republieken een referendum willen organiseren over aansluiting bij de Russische
Federatie. Dit zou een herhaling zijn van het scenario in De Krim. De geruchten
worden tot nu toe ontkend, maar in feite is er al een soort aansluiting via de
achterdeur. Zo is in veel gebieden de Roebel al het enige betaalmiddel en
kunnen alle burgers die het wensen de Russische nationaliteit aanvragen. Dit
alles zet nog meer druk op Kiev omdat het de fascisten tot razernij drijft.
Tot slot is er nog een factor die
doorslaggevend zal zijn. De winter is in aantocht en voor het sterk verarmde
Oekraïne is dit een enorm probleem. Er zal weer gas van Rusland gekocht moeten
worden en daar is in feite geen geld voor. De economie ligt nu al totaal plat.
De kans dat dit tot meer opstanden gaat leiden wordt met de dag groter. Een
groter rampscenario is er eigenlijk niet te bedenken. Om nog wat olie op het
vuur te gooien functioneert er nu een Oekraïense regering in ballingschap in
Moskou. Wat voor rol deze club gaat spelen is nog steeds niet duidelijk, maar
alleen de aanwezigheid al zorgt voor onrust binnen de junta. We kunnen dus
gerust stellen dat de Oekraïne een koude winter voor de boeg heeft. Een winter
die de junta van Porky de Pig misschien niet zal overleven. Waarschijnlijk is
dit laatste nog het beste nieuws voor alle betrokkenen.
Tegen het einde van deze week komen de
leiders van Rusland, Duitsland en Frankrijk weer bij elkaar in het zogenaamde
Normandie formaat om te kijken hoe het met Minsk verder moet. De vraag is
bijvoorbeeld of de akkoorden ook in 2016 kunnen blijven functioneren. Daar is
eerder niets over afgesproken. De kans is echter groot dat het conflict
voorlopig bevroren blijft. Voor de mensen in Novorossia is dat goed nieuws. Met
iedere dag die voorbij gaat wordt de kloof met de Oekraïne groter. Een
terugkeer naar het oude formaat is praktisch uitgesloten. Als we verder in de
toekomst kijken, lijkt het niet echt mogelijk dat de republieken volledig
zelfstandig kunnen blijven functioneren. Dan komt de mogelijkheid van
aansluiting bij Rusland weer in zicht. Op de lange termijn lijkt dat de beste
optie. Het enige alternatief zou een democratische regering in Kiev kunnen
zijn, maar daar lijkt absoluut gaan kans op te bestaan. Voor de mensen in de
Donbass biedt aansluiting bij de Russische Federatie het meeste perspectief.
Het is gewoon wachten tot de tijd daar voor rijp is.
