Op vrijdag 14 maart werd bekend dat de
Engelse Labour politicus Tony Benn op 88-jarige leeftijd is overleden. Ondanks
het feit dat Tony Benn zijn hele leven in een sociaal democratische partij
heeft gewerkt, is het toch van groot belang om bij zijn overlijden stil te
staan. Tony Benn was jarenlang het boegbeeld van links in Groot Brittannië. Het
feit dat hij voor Labour tientallen jaren in het Lagerhuis zat, weerhield hem
er niet van om vaak tegen de partijlijn in, op de bres te staan voor de
arbeiders en de onderdrukten waar ook ter wereld. Daar kwam nog bij dat hij
jarenlang voorzitter was van de Stop the War Coalition, een van de grootste
anti-imperialistische en anti-oorlogs organisaties in het Verenigd Koninkrijk.
Tony Benn werd niet in de
arbeidersklasse geboren, maar was zelfs van adel. Iets wat hem altijd dwars
heeft gezeten. Hij gebruikte nooit zijn titel en groeide uit tot een van de
meeste gevreesde tegenstanders van de Engelse heersende klasse. Hij nam geen
blad voor de mond en spaarde nooit de leiding van zijn eigen partij. We kunnen
gerust stellen dat Tony Benn geen sociaal democraat was, maar een echte
socialist. Hij geloofde in de macht van de arbeidersklasse en in het Marxisme
en in alle vragen en vraagstukken was de ideologie zijn handleiding. Hij liet
zich niet kopen en had een gruwelijke hekel aan opportunisten en hypocrieten. Na
zijn overlijden werd hij geprezen door zijn tegenstanders, zowel binnen als
buiten de Labour Partij. Iets wat hij zelf zeker als het toppunt van hypocrisie
zou hebben beschreven. In tegenstelling tot veel anderen wist Tony Benn precies
wie zijn vijanden waren en bij iedere gelegenheid rekende hij met en af.
Er zijn veel kanten aan de persoon
Tony Benn die het verdienen om beschreven te worden. Maar door ruimtegebrek
moeten we er een paar uithalen. Zijn hele leven heeft hij de kant van de
arbeiders gekozen, en hij was vaak te vinden bij stakingsposten en op
manifestaties tijdens arbeidsconflicten. Zijn steun voor de stakende
mijnwerkers in 1984 maakte hem tot held van de stakers in de mijngebieden. Dit
in tegenstelling tot de leiding van de Labour Partij en de vakbondsfederatie
TUC, die alle mogelijk moeite deden om de staking te breken en de stakers te
verraden. Tony Benn steunde de staking zowel in het parlement, dat hij als
platform gebruikte, als ook buiten. Ook door het veelvuldig ingezette politiegeweld
tegen de stakers liet hij zich niet afschrikken. Hij en collega Lagerhuislid
Dennis Skinner lieten de stemmen van de mijnwerkers doorklinken in het
parlement. Dit tot grote woede en frustratie van premier Thatcher, die de
stakers als “interne vijanden” beschreef.
Overigens was de mijnwerkersstaking
niet het enige onderwerp waarover Tony Benn en Thatcher de degens kruisten. Ook
de Falklands oorlog, een paar jaar eerder, bleef jarenlang een twistpunt. Samen
met een ander Labour lid, Tam Dalyell, bleef Tony Thatcher bestoken met vragen
en beschuldigingen over het tot zinken brengen van de Generaal Belgrano, een Argentijns
troepenschip, dat tijdens de oorlog om de eilanden tot zinken was gebracht met
een verlies van 1500 levens. Tam Dalyell en Tony Benn bleven aantonen dat het
tot zinken brengen van het schip onnodig was geweest en alleen te wijten was
aan de oorlogszucht van Thatcher en haar kabinet. Naast de Falklands oorlog
voerde Tony Benn ook campagne tegen de twee Golfoorlogen en de oorlog in
Afghanistan. Hij deed dit vanuit zijn positie als voorzitter van de Stop the
War Coalition. Zijn standpunt was altijd anti-imperialistisch en goed
onderbouwd. Mede hierdoor zagen fanatieke Conservatieven hem als een
landverrader. Benn zag dit als een geuzennaam en liet zich niet van zijn
standpunten afbrengen.
Toch had hij een nog veel wijdere
uitstraling dan boven beschreven. Jarenlang werd hij gezien als het gezicht en
het geweten van links in Groot Brittannië. Samen met andere linkse Labour leden
en vakbondsleiders voerde hij strijd tegen de opportunisten in zijn partij en
hij was een verwoed tegen stander van het zogenaamde “New Labour” van Tony
Blair en zijn trawanten. Tony’s mening over Blair en “New Labour” in het
algemeen was duidelijk. Hij vond dat ze Labour hadden vervreemd van de
arbeidersklasse, die in Engeland nog steeds sterk is, en dat ze van Labour een
liberale partij van het midden hadden gemaakt. Hij vond ook dat Blair een soort
moderne uitgave van Thatcher was, en dat Labour op een aantal punten niet
onderdeed voor de Conservatieven. Als voorbeelden noemde hij de
anti-vakbondswetten en het privatiseringsprogramma van de Labour regering onder
Blair.
Tony Benn liep voor geen enkele
discussie weg, en hij kon zijn tegenstanders in een debat gruisloos afmaken.
Ondanks zijn vele verschillen met de partij is hij altijd Labour lid gebleven.
Hij was van mening dat er geen ander platform in Groot Brittannië was dat hem
de mogelijkheid bood om op de bres te staan voor de arbeiders en iedereen die
door het systeem werd onderdrukt. Hij steunde ondermeer de strijd van de
Republikeinse gemeenschap in Noord Ierland en verdedigde gemeenschappen in
Brixton, Tottenham en Toxteth die in opstand kwamen tegen de uitbuiting van de
Conservatieve regering en de onderdrukking door de politie.
Tony Benn heeft zijn strijd nooit stop
gezet, zelfs niet op hoge leeftijd. Het was zijn leven en in feite ook zijn
levenswerk. Het zal niet makkelijk zijn om iemand te vinden die deze taak
succesvol kan overnemen. Maar dat moet wel gebeuren, want de strijd is nog lang
niet afgelopen. Met de dood van Tony Benn hebben we een ware socialist en een
goede en gewaardeerde kameraad verlopen. Hij zal wereldwijd worden gemist. Zijn
aandenken zal een inspiratie voor ons allemaal zijn.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten