Ieder jaar horen we dezelfde boodschap
in de mainstream media; 1 Mei en de bijbehorende vieringen en evenementen zijn
ouderwets en op sterven na dood. Maar klopt dit beeld wel? Wij hebben eerder de
indruk dat er een toename is en dat de Dag van de Arbeid voor steeds meer
mensen weer begint te leven. Niet als een museumstuk of een beetje folklore uit
de vorige eeuw, maar als een dag van strijd tegen onrecht en het kapitalisme
dat dit onrecht voortbrengt. Tijd dus voor een overzicht van de 1 Mei
demonstraties en andere activiteiten rond deze historische dag in zowel binnen
als buitenland.
NEDERLAND:
In Nederland was de grootste 1 Mei demonstratie in Amsterdam waar 9000 mensen meeliepen in een optocht georganiseerd door het FNV. Het motto was: “Echte banen”, en de demonstratie eindigde met een feest in het Oosterpark. Overigens was het een soberder feest dan was gepland omdat een aantal kermisattracties verboden werd na protesten van de buurt. Het park is pas opgeknapt en de omwonenden vreesden schade. Het FNV heeft nog steeds de neiging om een feestje te bouwen in plaats van het houden van een echte strijdbare demonstratie.
Er waren meer revolutionaire 1 Mei
demonstratie in Rotterdam, Nijmegen en Tilburg. In Rotterdam liepen veel verschillende
organisaties mee, inclusief de Koerdische vrijheidsbeweging en de Turkse
revolutionaire beweging MLKP. Honderden mensen trokken van de Coolsingel naar
het Schouwburgplein met als leuzen: 'Weg met de crisis en oorlog! Leve de
bevrijdingsstrijd! Voor het socialisme!'. In Nijmegen waren er meer dan 300
demonstranten bij een Revolutionaire 1 Mei betoging, en in Tilburg ging het om
een Antikapitalistische demonstratie georganiseerd door vooral anarchistische groepen.
In Den Haag trokken in de avond 20 anarchisten
de Schilderswijk in voor een spontane demonstratie. Zij verbraken hiermee met
opzet het demonstratieverbod in de wijk dat al anderhalf jaar van kracht is. De
groep gebruikte een spandoek en deelde folders uit. Ook werd een anarchistische
muurkrant verspreid die door de autoriteiten als opruiend wordt gezien. De
autoriteiten waren totaal verrast door de demo en konden dus ook niet
ingrijpen.
DUITSLAND:
In Duitsland namen duizenden mensen
deel aan de traditionele demonstraties die door de vakbonden waren
georganiseerd. Deze demonstraties en manifestaties hadden als motto het
verdedigen en uitbreiden van de solidariteit. De bonden maken zich grote zorgen
over de steeds wijder wordende splitsing in de Duitse maatschappij, waarbij
vooral de rechts-populistische stromingen steeds meer naar voren komen. Een
vakbondsactivist in Hamburg, waar 6.500 mensen aan de vakbondsdemonstratie
deelnamen, vertelde dat het nu anders is dan in eerdere jaren. “We voelen de
politieke spanning die vooral wordt veroorzaakt door de opkomst van de
Nazigroepen en de populisten. We kunnen niet blijven toekijken en moeten juiste
nu de solidariteit promoten.” Op verschillende plaatsen probeerden
extreemrechtse groepen de demo’s aan te vallen.
Naast de vakbondsdemonstraties waren er
ook grote optochten georganiseerd door de linkse scene, met het zwaartepunt in
Hamburg en Berlijn. In Hamburg begon de 1 Mei al op vrijdagavond toen meer dan
500 aanhangers van de linkse voetbalclub FC St. Pauli door de stad trokken. Zij
staken vuurwerk af en maakten veel lawaai. Er waren geen ongeregeldheden omdat
de groep al jaren goed georganiseerd is en weet hoe men omgaat met de politie,
die het niet kan laten om te provoceren. Op zaterdag was er een grote
demonstratie onder het motto “Brede Solidariteit”. Er deden 1800 mensen mee en
verschillende keren werd de demo gestopt door de politie omdat er met vuurwerk
werd gegooid en sommige demonstranten gezichtsbedekking gebruikten. Toch kon de
demo zonder echte problemen zijn eindpunt bereiken. Wel was er later een
schermutseling in de alternatieve Schanzewijk, toen de politie slaags raakten
met 50 jongeren. Er werd met stenen en flessen gegooid, maar het ging zeker
niet om een zware rel.
Ook op zondagavond was er weer een
demonstratie in Hamburg, deze keer een Revolutionaire 1 mei demonstratie. Bijna
2000 mensen namen aan de demonstratie deel die steeds door de smerissen werd
gestopt omdat er met vuurwerk zou zijn geschoten. Er werd ook beweerd dat er
gebruik werd gemaakt van gevaarlijke zelf gemaakte bommetjes. Uiteindelijk werd
de demo door de politie als ontbonden verklaard en werden de demonstranten
richting de Schanzewijk gedreven. Hierbij konden de smerissen het niet laten om
een man in elkaar te slaan die bewusteloos bleef liggen en pas laat medische
hulp kreeg. De politie zette ook waterkannonen in. Steeds opnieuw klonk de
slogan: “Heel Hamburg haat de politie”. In totaal raakten 13 mensen gewond en
waren er 20 arrestaties. Pas laat in de avond keerde de rust terug.
In Berlijn begon de 1 Mei op zaterdagavond
toen 2000 mensen door Wedding demonstreerden. Op zondag was de grote
revolutionaire demonstratie in Kreuzberg. Meer dan 20.000 mensen namen deel en,
ondanks een verbod om een deel van de route te lopen gebeurde dit toch. Er
waren incidenten waarbij vuurwerk, flessen en stenen werden ingezet tegen de
provocerende politie. Ondanks de provocaties kon de demo zijn doel bereiken
waarna er weer nieuwe schermutselingen ontstonden. Ook hier was de intussen
bekende slogan te horen, ter plekke aangepast: “Heel Berlijn haat de politie”.
Er waren ook wat arrestaties, maar door de massale opkomst durfde de politie
niet over de schreef te gaan, wat elders wel het geval was.
Ook de fascisten roerden zich met 1
Mei demonstraties, ondermeer in Bochum. Daar stonden zij tegenover 2.400
tegendemonstranten. Tijdens gevechten raakte minimaal 1 smeris gewond. Ook in
andere plaatsen probeerden tegendemonstranten de fascisten te blokkeren. Dit
liep volledig uit de hand in Schwerin waar de politie tegendemonstranten met
veel geweld aanviel. Mensen werden geschopt en geslagen door doorgedraaide
smerissen die de fascistische NPD met rust lieten. Tenminste een demonstrant
kwam in het ziekenhuis terecht. Het was voor iedereen duidelijk dat de politie
de kant van de NPD had gekozen, een beeld dat nog bekend is uit de tijd van het
Derde Rijk.
Over het algemeen kunnen we
vaststellen dat de spanning in Duitsland steeds meer toeneemt en dat dit ook in
de toekomst tot meer problemen zal leiden. De arbeidersbeweging moet zich weer
serieus weren tegen extreem rechts, dat steeds brutaler en talrijker wordt. Een
situatie om goed in de gaten te houden.
KOERDISTAN/TURKIJE:
In Turkije waren de grootste problemen
zoals gebruikelijk in Istanboel. De Turkse autoriteiten hadden een demonstratie
op het traditionele Taksimplein verboden. Duizenden smerissen met waterkanonnen
en peperspray sloten het plein af. Toch probeerde honderden demonstranten het
plein te bereiken omdat ze het niet pikten dat hun historische
demonstratieplaats zomaar werd afgepakt. Er volgden heftige rellen waarbij de
politie haar intussen bekende criminele tactieken inzetten met als gevolg een
dode en vele gewonden. Er werden meer dan 200 mensen gearresteerd. De dode is
een 57-jarige man die door een waterkanon werd overreden. Waarschijnlijk is dit
met opzet gedaan. Sommige rapporten zeggen dat hij door een traangasgranaat
werd getroffen. Zijn dood heeft tot woedende protesten in de sociale media
geleid. Intussen demonstreerden vakbondsleden en verschillende linkse partijen
in Bakirkoy om het verbod op Taksim te ontlopen. Tijdens de manifestatie werd
het autokonvooi van de Koerdische HDP door de politie aangevallen.
In Amed, de hoofdstad van Koerdistan,
namen duizenden mensen deel aan een 1 Mei betoging. Zij riepen slogans tegen de
AKP fascisten van Erdogan en protesteerden tegen de massamoord op de Koerden
die door de regering wordt bedreven. Een woordvoerder voor de HDP zei dat de
partij nooit zal stoppen met het opkomen voor de rechten van het volk en het
organiseren van verzet. In verschillende plaatsen werden demonstraties afgezegd
na een bomaanslag op een politiebureau in Antep, waarbij twee smerissen het
leven lieten en 18 smerissen gewond raakten. Het is nog niet bekend wie de
aanslag heeft gepleegd.
RUSLAND:
In Rusland waren er demonstraties in
verschillende steden, maar de grootste was in Moskou op het Rode Plein, vlak
bij de muren van het Kremlin. Volgens de Russische autoriteiten namen er meer
dan 100.000 mensen deel. De menigte sprak steun uit voor de koers van President
Poetin en de Russische vlag was veelvuldige te zien. In Moskou waren er ook
demonstraties van de communistische partijen waarbij de eisen vooral waren
gericht op meer werk en hogere lonen. Ook in de Volks Republiek Donetsk was er
een demonstratie. Tijdens de manifestatie riepen de 10.000 deelnemers op tot
vrede en keerden zich tegen de constante beschietingen van de republiek door de
Kiev fascisten. Zelfs een wapenstilstand die was afgesproken voor de orthodoxe
Paasviering is in de afgelopen dagen constant geschonden. In Lugansk was ook
een 1 Mei demonstratie waar meer dan 20.000 mensen aan deelnamen.
FRANKRIJK
In Frankrijk gingen meer dan 80.000
mensen de straat op om te protesteren tegen de zogenaamde “arbeidshervormingen”
van de sociaal democratische regering, die in feite verslechteringen zijn. Deze
hervormingen hebben in de laatste dagen al meerdere keren tot rellen geleid.
Ook nu was dat weer het geval, vooral in Parijs waar demonstranten zich tegen
de oproerpolitie keerden. Steeds opnieuw was de leus “Iedereen haat de politie”
te horen. Een leus die in steeds meer landen wordt aangeheven. Bijna 20.000
mensen namen aan de demonstratie in Parijs deel. Het staat vast dat met deze
demonstraties de strijd tegen de regering nog niet is gestreden. De vakbonden
hebben gezegd dat ze doorgaan totdat de maatregelen van tafel zijn. De acties
van de regering zijn typisch voor de sociaal democratie; uiteindelijk zorgen de
sociaal democraten er altijd voor dat de arbeiders de rekening mogen betalen
voor het falende kapitalistische beleid.
OVERIGE LANDEN:
Ook in andere landen werd er
gedemonstreerd. In Argentinië gingen meer dan 350.000 mensen de straat op om te
protesteren tegen het beleid van de rechtse regering. De regeringsplannen
hebben massaontslagen als gevolg, en de vakbond CGT heeft gezegd dat de bond tot
het laatste tegen de plannen zal vechten met inzet van alle middelen die
beschikbaar zijn. Er waren ook grote demonstraties in Cuba, Oostenrijk, Indonesië,
Zuid Korea en de Filippijnen. De onderwerpen liepen uiteen, maar in alle
gevallen werd de link gelegd met arbeidersstrijd en strijd tegen onrecht in het
algemeen.
CONCLUSIE:
Uit het bovenstaande kunnen we
vaststellen dat 1 Mei nog overal leeft en feilloos in verband wordt gebracht
met arbeidersstrijd, solidariteit en strijd tegen onrecht. Ook de jongere
generaties staan hier voor open. Het aantal demo’s neemt zeker toe, ondermeer
in Nederland, waar jarenlang de demo in Rotterdam de enige was. Nu leeft het
ook op een aantal andere plaatsen. Ook het aantal deelnemers is toe genomen.
Dat is een positieve trend die hoop biedt. Het systeem heeft 1 Mei niet kunnen
uitroeien, hoe zeer men daar ook aan heeft gewerkt.
Maar er is ook een zorgwekkende kant.
Vooral in Duitsland, maar ook in andere landen, nemen de acties van de
fascisten toe. Ze worden gewelddadiger en brutaler. Ze worden vanuit het
systeem gevoed en hebben een groeiende aanhang, zeker de populisten. Hier ligt
voor links een grote uitdaging. De geschiedenis leert dat je dit tuig met alle
middelen moet aanpakken om erger te voorkomen. Kortom; de strijd is nog lang
niet voorbij. Eigenlijk begint deze strijd pas.
